De SLO laat een onderzoek uitvoeren naar de beleving van het Oldambtster (cultuur)landschap (Zie hiervoor ‘Berichten’ van 23 maart 2023) Een deel van dat onderzoek, uitgevoerd door Rudie Stuursma van de Hanzehogeschool te Groningen, dat zich richt op de ‘nieuwkomers’ in het Oldambt is afgerond. Met onderstaande korte samenvatting worden de bevindingen van dit deelonderzoek gepresenteerd.
Samenvatting waardering van het Oldambtster cultuurlandschap bij nieuwkomers
In de periode van 2018 tot en met 2022 is er een aanzienlijke instroom van nieuwkomers van buiten de provincie Groningen in de gemeente Oldambt gaan wonen, maar er is nooit onderzoek gedaan naar de beweegredenen van deze nieuwkomers. De vraag is dan ook wat nieuwkomers belangrijk vinden bij de keuze voor het Oldambt.
Stichting Landschap Oldambt wil graag weten hoe nieuwkomers het cultuurlandschap van het Oldambt waarderen en of het aanwezige cultuurlandschap één van de beweegredenen is geweest dat nieuwkomers naar deze omgeving zijn gekomen. Het doel van dit onderzoek is om inzicht te geven in de beweegredenen van de nieuwkomers om naar het Oldambt te verhuizen en welke rol het cultuurlandschap daarin heeft gespeeld. Dit is onderzocht met de centrale vraag:
‘Wat is de rol van het cultuurlandschap geweest bij het verhuismotief van nieuwkomers
die tussen 2018 en 2022 in het Oldambt een woning hebben gekocht?’
Het onderzoek is uitgevoerd als een ‘mixed methods research’, d.w.z.: Via (digitale) literatuurstudie is onderzoek gedaan naar de kenmerken van het cultuurlandschap en middels beschikbare informatie (desk research) is onderzocht waar binnen de gemeente Oldambt nieuwkomers zich hebben gevestigd. Aan de hand van een enquête is verder in kaart gebracht welke verhuismotieven nieuwkomers hadden en hoe nieuwkomers tegen het Oldambtster cultuurlandschap aankijken.
Naast de enquête met 34 vragen zijn er drie diepte-interviews met makelaars uit de regio gehouden.
- Uit de literatuurstudie is gebleken dat de monumentale graanboerderijen met slingertuinen, de oude dijken en het open polderlandschap als belangrijke kenmerken worden gezien van het cultuurlandschap.
- Uit de desk research blijkt dat er tussen 2018-2022 293 verhuisbewegingen hebben plaatsgevonden naar koopwoningen in de gemeente Oldambt, waarbij de meeste nieuwkomers zich hebben gevestigd in de stedelijke kern Winschoten (79) en de basisdorpen Finsterwolde (44), Bad Nieuweschans (36) en Beerta (32). De meeste nieuwkomers komen uit de provincie Drenthe (63), Zuid-Holland (53) en Noord-Holland (52).
- Uit de enquêtes blijkt dat de meeste nieuwkomers niet vanwege sociale of psychologische factoren naar het Oldambt zijn verhuisd.
Dit wordt bevestigd door de geïnterviewde makelaars.
Welke factoren zijn van invloed geweest bij de keuze
Economische factoren zijn deels een beweegreden geweest; de combinatie van betaalbaarheid en dat nieuwkomers voor minder geld meer woning kunnen kopen in het Oldambt was ook belangrijk. Omgevingsfactoren waren voor nieuwkomers het belangrijkste motief om naar het Oldambt te verhuizen met de combinatie van rust en ruimte als belangrijkste beweegreden.
Daarnaast blijkt dat de meeste nieuwkomers op een positieve manier waarde toekennen aan het Oldambtster cultuurlandschap. Meer dan de helft was hier nog niet mee bekend voordat ze in het Oldambt woonden. De meesten zouden er meer over willen weten.
Conclusie en aanbeveling
Uit voorgaande kan worden geconcludeerd dat het cultuurlandschap slechts in bepaalde mate een rol gespeeld bij het verhuismotief van nieuwkomers. Aanbevolen wordt om vervolgonderzoek te doen naar hoe informatie over het cultuurlandschap beter aan de man kan worden gebracht.
Kanttekening bij het onderzoek
Een beperking op het onderzoek is dat verhuisbewegingen naar nieuwbouwwoningen niet is meegenomen, maar dat mogelijk wel respondenten hebben gereageerd die een nieuwbouwwoning hebben laten bouwen. Er is daarnaast enkel gebruik gemaakt van koperinformatie van NVM-Makelaars. Tevens kon de gemeente Oldambt geen adressenlijst verstrekken, waardoor het lastig was de gehele populatie te bereiken. Met 33 respondenten kon daarom niet voldaan worden aan de vereiste steekproefgrootte voor een statistisch relevant resultaat.