Het kabinet lijkt serieus te overwegen om kerncentrales in de Eemshaven te bouwen. Dit roept grote zorgen op bij de Stichting Landschap Oldambt (SLO), die de plannen beschouwt als een nieuwe dreiging voor het Groningse landschap en de inwoners. De ervaringen met eerdere projecten zoals de windmolenparken N33, rondom Delfzijl en de Monden, tonen aan dat de overheid structureel faalt in het respecteren van democratische inspraak en het beschermen van de leefomgeving. De komst van kerncentrales zal volgens de SLO leiden tot verdere aantasting van het landschap, ondemocratisch handelen en onbetrouwbare besluitvorming.
Onbetrouwbaarheid van de overheid: Een terugkerend patroon
De overheid heeft herhaaldelijk laten zien dat inspraakprocedures en belangen van burgers ondergeschikt worden gemaakt aan centrale beslissingen. De aanleg van windmolenparken N33 en ten zuiden van Delfzijl Farmsum is een schrijnend voorbeeld van hoe democratische processen omzeild werden. In plaats van échte inspraak, werd gebruik gemaakt van de crises- en herstelwetgeving die bewoners grotendeels de mond snoerde.
Het rapport van minister Hermans over de kerncentrales versterkt deze zorgen. Het document benoemt weliswaar de gevoeligheden in Groningen, maar de kernboodschap blijft gericht op doorgang van de plannen, ongeacht de weerstand. Het gebrek aan concrete garanties voor inspraak en compensatie weerspiegelt dezelfde benadering die bij eerdere projecten werd gehanteerd.
Een dreiging voor het landschap: Het Groninger Landschap en het Oldambt in gevaar
De komst van kerncentrales zal niet alleen de directe omgeving van de Eemshaven beïnvloeden, maar ook het bredere Groningse landschap, waaronder indirect het Oldambt en het Natura 2000 gebied. De SLO wijst op de volgende dreigingen die uitgaan van de voorgenomen plannen:
-
Aantasting van het landschap door infrastructuur:
- De huidige transportcapaciteit zal ongetwijfeld ontoereikend zijn om elektriciteit van meerdere kerncentrales te verwerken. Uitbreiding van het netwerk is te voorzien, met alle gevolgen van dien voor het landschap. Het Groningse landschap dreigt bezaaid te raken met nieuwe hoogspanningsleidingen, zoals eerder gebeurde met de landschap ontsierende hoogspanningsleidingen van Vierverlaten naar de Eemshaven. Vergelijkbare uitbreiding van de Eemshaven naar verdeelstation Meeden en verder is onvermijdelijk.
-
Ecologische en culturele schade:
- Het Groningse landschap, met zijn open weidsheid en rijke geschiedenis, wordt steeds meer een decor voor grootschalige energieprojecten. Dit leidt tot onomkeerbare schade aan het unieke karakter van de regio. Het Oldambt, bekend om zijn bijzondere horizon en culturele waarde, staat ten gevolge van te voorziene verzwaring van het distributienetwerk onder directe druk.
-
Negatieve impact op leefbaarheid:
- Grootschalige infrastructurele uitbreidingen hebben een diepgaand effect op de leefomgeving. Visuele vervuiling en een verdere verstoring van rust en ruimte, met uitwerking op de natura 2000 gebieden, zullen de kwaliteit van leven in de provincie verder aantasten.
SLO’s oproep: Tijd voor een duurzame en eerlijke toekomst
De SLO stelt dat kerncentrales niet de oplossing zijn voor de energietransitie en roept op tot een fundamentele herziening van het energiebeleid in Groningen. De stichting pleit voor:
-
Moratorium op nieuwe energieprojecten:
- Totdat er duidelijke afspraken zijn over inspraak en de bescherming van het landschap, mag geen enkel nieuw energieproject worden vergund noch gestart.
-
Ontmanteling van bestaande windparken:
- Het is voor de SLO onbestaanbaar dat als er al kerncentrales gebouwd mochten worden (quod non) er forse tegemoetkomingen tegenover moeten staan. Zonder voorbehoud zullen de bestaande wind- en zonneparken per direct uit het landschap moeten verdwijnen, zodat de regio niet dubbel wordt belast.
-
Transport ondergronds:
- Eventuele uitbreiding van het energie-distributienetwerk moet volledig ondergronds plaatsvinden om verdere aantasting van het landschap te voorkomen.
-
Herstel van democratische processen:
- Het recht op inspraak en het respecteren van lokale gemeenschappen moeten vooropstaan. Geen enkel energieproject mag doorgaan zonder breed gedragen steun van de regio.
Conclusie: Groningen verdient beter
De plannen voor kerncentrales in de Eemshaven symboliseren alles wat fout gaat in het huidige energiebeleid: eenzijdige besluitvorming, het negeren van democratische rechten en het stelselmatig belasten van Groningen met grootschalige projecten. De SLO benadrukt dat het Groningse landschap en de leefomgeving niet opnieuw opgeofferd mogen worden voor centrale belangen.
Het kabinet moet afzien van kerncentrales in de Eemshaven en investeren in kleinschalige, duurzame projecten die passen bij de regio. Provincie en gemeenten moeten afzien van megalomane projecten, zoals de bouw van datacentra. Alleen dan kan Groningen eindelijk de eerlijke behandeling krijgen die het verdient. Laat de Eemshaven een voorbeeld worden van hoe het wél kan: met respect voor mens, natuur en landschap.